ژئوشیمی عناصر اصلی رسوبات آواری دریای عمان در ناحیه چابهار با تأکید بر منشأ، شرایط آب و هوای قدیمه و جایگاه زمین ساختی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• صدیقه امجدی
• محمد حسین محمودی قرائی
• سید رضا موسوی حرمی
• اسدالله محبوبی
• حمید علیزاده کتک لاهیجانی

ایران

10.22067/sed.facies.v6i1.8247

چکیده

به منظور تعیین منشأ، شرایط آب و هوای قدیمه و جایگاه زمین ساختی رسوبات دریایی منطقه مکران در نواحی جنوبی چابهار، تعداد 15 نمونه از 5 مغزه رسوبات دریای عمان آنالیز و مطالعه شده است. نتایج این مطالعات نشان می‌دهد که رسوبات مورد مطالعه به طور عمده از سنگهای آذرین فلسیک و حدواسط منشأ گرفته‌اند. مقادیر نسبتاً زیاد Al2O3 و همچنین همبستگی مثبت عناصر پتاسیم و کلسیم با آلومینیوم، حضور کانیهای رسی را تأیید می‌کند. بررسی شرایط آب و هوای قدیمه با استفاده از عناصر اصلی نشان دهنده آب و هوای گرم وخشک در منطقه است در حالی که مقادیر مربوط به اندیس دگرسانی شیمیایی (CIA) و اندیس دگرسانی پلاژیوکلاز (PIA) نشان دهنده دگرسانی شیمیایی رسوبات است. از طرفی میزان ICV محاسبه شده بر اساس عناصر اصلی نشان دهنده تأثیر چرخه‌های مجدد رسوب‌گذاری بر رسوبات است که می‌تواند از طریق آب‌شویی مکرر منجر به دگرسانی شیمیایی گردد. نمودارهای تفکیک تکتونیکی نیز جایگاه زمین ساختی کمانهای قاره‌ای را برای این رسوبات نشان می‌دهند. با توجه به مجموعه سنگهای آتشفشانی مناطق فرورانش می‌توان سری تولئیتی کوارتزدار را که در کمانهای جوان و در حوضه‌های پشت کمانی تشکیل می‌شود به عنوان منشأ اصلی رسوبات مورد مطالعه فلات قاره دریای عمان در نظر گرفت که پس از فرسایش، حمل و رسوب‌گذاری در پهنه‌های جزر و مدی تحت آب‌شویی در چرخه‌های مجدد رسوب‌گذاری قرار گرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها

• ژئوشیمی
• منشأ رسوب
• جایگاه زمین ساختی
• اندیس هوازدگی
• آب و هوای قدیمه
• دریای عمان
• چابهار

---