مطالعه ماکروفسیلهای گیاهی سازند شمشک در ناحیه غزنوی ـ فارسیان، در مسیر جاده شاهرود ـ آزاد شهر (البرز شرقی)، شمال ایران: کاربرد چینه شناسی ناحیه ای و آب و هوای دیرینه

Document Type : بدون عنوان

Author

• Delavar Najafi Hajipour

10.22067/sed.facies.v2i1.1439

Abstract

سازند شمشک در شمال روستاهای غزنوی و فارسیان با مختصات جغرافیایی ′26 ◦36 عرض شمالی و ′28 ◦55 طول شرقی در مسیر جاده شاهرود ـ آزادشهر به خوبی بیرون زدگی دارد. ضخامت واقعی سازند شمشک در این ناحیه 1200 متر است که از تناوب ماسه سنگ، شیل، سیلت سنگ همراه با لایه های زغال تشکیل شده است. سازند شمشک در این ناحیه با دگرشیبی فرسایشی روی رسوبات کربناته سازند الیکا و در بالا به طور هم شیب زیر ماسه سنگهای صورتی رنگ و کرینوئیددار سازند فارسیان قرار دارد. اغلب افقهای مربوط به سازند شمشک در این ناحیه حاوی ماکروفسیلهای گیاهی فراوان با حفظ شدگی خوب از قبیل ساقه، برگ و اندامهای تولید مثلی آنها می باشد. در این مطالعه تعداد 25 گونه (12 جنس) از قبیل Baiera gracilis، Baiera muensteroana، Cladophlebis cf. nebbensis، Cladophlebis denticulate، Cladophlebis raciborski، Clathropteris meniscoides، Ctenozamites iranica، Cycadatites sp.، Dictyophyllum sp.، Nilssonia cf. acuminate، Nilssonia feriziensis، Nilssonia tenuinervus، Nilssoniopteris vittata، Otozamites eichwaldi، Peterophyllum bavieri، Podozamaites Lanceolatus، Pterophyllum braunianum، Pterophyllum tietzei و Scytophyllum persicum برای اولین بار از ناحیه مورد مطالعه شناسایی و گزارش می شوند که به راسته های Bennetitales، Coniferales، Cycadales، Filicales، Ginkgoales، incertae sides ferns و Peltaspermales تعلق دارند. بر مبنای گونه های ماکروفسیلهای گیاهی مذکور زمان تریاس پسین (رتین) ـ ژوراسیک میانی در ناحیه مورد مطالعه برای سازند شمشک پیشنهاد می شود. از طرف دیگر، بر مبنای ارزش حرارتی گونه های ماکروفسیل گیاهی Dictyophyllum، Otozamites، Pterophyllum و Zamites آب و هوای نیمه استوایی و نسبتاً مرطوب در زمان ته نشین شدن این سازند حاکم بوده است.

---