مطالعه کورتکس اووئیدهای آهن دار سازند شیشتو و بررسی نقش فعالیتهای میکروبی در تشکیل آنها

Document Type : بدون عنوان

Authors

• Mohammad Hossein Mahmoudi Gharaie
• Ali Ashouri
• Mohammad Khanehbad
• Abbas Ghaderi

10.22067/sed.facies.v2i1.1073

Abstract

رسوبات آهن دار متعلق به دونین پسین و عمدتاً به سن فامنین در ایران مرکزی دارای گسترش وسیعی است. طبقات آهن دار معمولاً واجد اووئید و آنکوئیدهای غنی از آهن هستند و بدین علت به عنوان لایه های آهن دار اوولیتی شناخته می شوند. آهن عمدتاً به صورت هماتیت در سنگهای گرینستون، پکستون و به ندرت در گلسنگها نهشته شده است. هماتیت به صورت پوشش خارجی ذرات مختلف اینتراکلست و بیوکلست و یا اووئیدهای از قبل تشکیل شده و همچنین به صورت ذرات پراکنده در ماتریکس سنگ دیده می شود. اغلب دانه های آهن دار اوولیتی دارای پوششی با لامیناسیونهای
هم مرکز هستند که بین آنها میکرولامینه هایی از جنس رس و ذرات آلومینوسیلیکات دیده می شود. برخی لامینه ها به صورت موج دار (غیر مسطح) و ناپیوسته (منقطع) بوده و دارای ضخامت 2 تا 5 میکرون هستند و در واقع ظاهری شبیه رشد میکروبی سازنده آنکوئیدها دارند. لامینه های با شکلهای لوله ای، چندین لایه از مراحل رشد میکروبی را در اطراف هسته نشان می دهند. ویژگیهای میکرومورفولوژیک و مینرالوژی دانه های اوولیتی دلالت بر نقش اساسی عامل بیوژنیک در تمرکز ذرات آهن به دور هسته دارد. این عامل بیوژنیک می تواند از طریق فرآیندهای شیمیایی و یا فیزیکی سبب جذب شیمیایی آهن یا به تله انداختن ذرات آهن دار از آب دریا شود. علاوه بر وجود فعالیتهای میکروبی عامل مهم دیگر برای تشکیل اووئیدهای
آهن دار، وجود Fe به میزان کافی در محیط رسوب گذاری است که منشأ آن می تواند مستقیماً از طریق فعالیتهای ولکانیک زیردریایی بوده و یا از طریق هوازدگی و فرسایش سنگهای آهن دار موجود در خشکی و حمل آن به حوضه رسوبی باشد.

---