تاریخچه دیاژنتیکی و ارزیابی کیفیت مخزنی بر اساس ویژگیهای پتروگرافی و ژئوشیمیایی بخش بالایی سازند سروک در تاقدیس بنگستان، جنوب غرب ایران

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• محسن علی آبادی
• غلامرضا میراب شبستری
• احمد خزاعی
• علی غبیشاوی

ایران

10.22067/sed.facies.v5i1.9911

چکیده

سازند سروک از گروه بنگستان توالی کربناته‌ای از سیستم کرتاسه حوضه زاگرس می‌باشد. در این مطالعه برش تنگ بولفارس از این سازند در 60 کیلومتری شرق شهرستان رامهرمز (استان خوزستان) در بخش جنوبی تاقدیس بنگستان با سن سنومانین ـ تورونین و با ضخامت 170 متر مورد مطالعه قرار گرفته است. با استفاده از مطالعات میکروسکپهای پلاریزان و کاتدولومینسانس، فرآیندهای دیاژنتیکی مؤثر بر سازند سروک و توالی پاراژنتیکی آن در منطقه مورد مطالعه تفسیر گردید. مهمترین فرآیندهای دیاژنتیکی که سنگهای آهکی بخش بالایی سازند سروک را تحت تأثیر قرار داده‌اند شامل میکریتی شدن، نئومورفیسم، سیمانی شدن، فشردگی مکانیکی، فشردگی شیمیایی، انحلال، شکستگی و تشکیل رگه‌های کلسیتی است. به طور کلی فرآیندهایی مانند انحلال، شکستگی و در شرایط خاصی استیلولیتی شدن موجب افزایش کیفیت مخزنی در توالی مورد مطالعه شده است و فرآیندهای میکریتی شدن، سیمانی شدن، فشردگی و تشکیل رگه‌های کلسیتی از پتانسیل این سازند برای ایجاد یک مخزن هیدروکربوری کاسته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که فرآیندهای مخرب تأثیر بیشتری داشته و به طور کلی کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سروک در اثر دیاژنز کاهش یافته است. همچنین مطالعه عناصر اصلی و فرعی بیانگر بسته تا نیمه بسته بودن سیستم دیاژنتیکی و ترکیب کانی شناسی اولیه کلسیت پرمنیزیم برای کربناتهای سازند مورد مطالعه است. شرایط آب و هوایی دیرینه در زمان تشکیل سازند سروک بر اساس نمودار Sr/Na در برابر Mn، مشابه شرایط آب و هوایی مناطق معتدله بوده است.

کلیدواژه‌ها

• سازند سروک
• دیاژنز
• کیفیت مخزنی
• ژئوشیمی رسوبی
• کاتدولومینسانس

---